Plan postępowania terapeutycznego kierowany do uczestników Środowiskowego Domu samopomocy typu A, B, C w ramach programu placówki
Proponowane działania w ramach zajęć terapeutyczno - integracyjnych
W Środowiskowym Domu Samopomocy w Słupsku codzienną pracę z pensjonariuszami opieramy na systematycznych i cyklicznych zajęciach indywidualnych, grupowych i socjoterapeutycznych. Działania te charakteryzują się urozmaiconą tematyką i różnorodną formą dydaktyczną i terapeutyczną, dostosowaną odpowiednio i dobraną do typu przebytych uzależnień, zaburzeń i chorób psychicznych oraz niepełnosprawności intelektualnej.
Natomiast regularne uczestnictwo podopiecznych w warsztatach socjoterapeutycznych ma na celu budowanie odpowiedniego systemu wartości etycznych i osobistych, umożliwienie rozwoju osobowości i asertywności, podnoszenie kompetencji społecznych oraz rozwijanie i kształtowanie umiejętność odnalezienia się w różnych grupach rówieśniczych, społecznych i zawodowych.
Istotnym elementem ogólnej terapii jest codzienna praca twórcza z osobami niepełnosprawnymi, która rozwija, uwrażliwia sferę duchową i zmysłową, oraz kształtuje umiejętności manualne, wokalne i wizualne. W zależności od zdolności i zainteresowań podopiecznych oferujemy między innymi: zajęcia plastyczne, malarskie, fotograficzne, teatralno – kabaretowe, muzyczne, literackie i multimedialne.
W ramach treningu umiejętności społecznych oferujemy również zajęcia kulinarne. Zadania praktyczne z tej dziedziny uczą podopiecznych racjonalnego planowania menu, przygotowania przepisów, wydawania towarów spożywczych, poznawania kuchni świata i przygotowania przy pomocy pracownika kuchennego i opiekuna grupy śniadań, obiadów i innych posiłków w ŚDS.
„Klub Czynnego Sportowca” i zajęcia kinezyterapii oraz ćwiczenia pływackie na basenie są regularnie realizowane w ramach rehabilitacji ruchowej. Mają one na celu ogólny rozwój sprawności psychofizycznej, poznawanie, funkcjonowanie i możliwości własnego organizmu oraz kształtowanie świadomości dbania o własne ciało. Oprócz ww. celów zajęcia sportowe mają za zadanie podniesienie kondycji fizycznej, redukcję wagi ciała , naukę zdrowej rywalizacji, oraz umiejętność współpracy w grach zespołowych i zabawach ruchowych na świeżym powietrzu.
Ważną rolę w terapii z osobami niepełnosprawnymi odgrywa rehabilitacja i integracja społeczna. W naszej placówce jest ona realizowana poprzez stałą współpracę z zaprzyjaźnionymi szkołami i klubami młodzieżowymi, galeriami sztuki współczesnej i zespołami muzycznymi oraz artystami związanymi z kulturą słowa, sztuki malarskiej oraz ludowej.
Miernikiem poziomu kompetencji społecznych wszystkich osób jest różnorodność i częstotliwość swobodnego przebywania w różnych środowiskach, instytucjach urzędowych, placówkach kulturalno – oświatowych, a także lokalach gastronomicznych, galeriach handlowych i sztuki oraz poznawania innych krajów, kultur i obyczajów.
Formy i efekty prowadzonej działalności
Rodzaje treningów funkcjonowania w życiu codziennym:
- trening dbałości o wygląd zewnętrzny – systematyczna kontrola czystości odzieży przez opiekunów – terapeutów. Korzystanie z sezonowych promocji w sklepach odzieżowych i obuwniczych, organizowanie spotkań z fryzjerami, kosmetyczkami itp. Zajęcia odbywają się cztery w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej
- trening nauki higieny - regularna i cykliczna ocena czystości i higieny osobistej przez pielęgniarkę, prowadzenie zajęć z profilaktyki zdrowia i higienicznego trybu życia, konsultacje i wizyty u specjalistów lekarzy z zakresu dermatologii, stomatologii, ginekologii itp. Zajęcia odbywają się pięć w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej.
- trening kulinarny i zdrowego żywienia - przeglądnie książek kucharskich i gazetek o zdrowej żywności, oglądnie filmów edukacyjnych o wpływie zdrowego odżywiania się i zastosowania racjonalnej diety na ogólny stan zdrowia, grupowe treningi kulinarne odbywające się w ww. ośrodku, planowanie jadłospisu z uwzględnieniem różnych diet, wizyty w sklepach ze zdrową żywnością, wspólne konsumowanie dań wartościowych w witaminy i mikroelementy w barach i restauracjach. Zajęcia odbywają się pięć w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej.
Efektem ww. działań kulinarnych jest przygotowanie przez podopiecznych przy wsparciu opiekunów między innymi: deserów, sałatek owocowych i warzywnych, koktajli, zapiekanek, tostów, gofrów itp. oraz Śniadania Wielkanocnego, Spotkania Wigilijnego w ośrodku, Dnia Kobiet, Dnia Matki, Majówki i festynów w ogrodzie z udziałem sąsiadów itp. - trening gospodarowania własnymi środkami finansowymi (trening budżetowy) – planowanie i robienie zakupów, nauka oszczędzania, wyszukiwanie promocyjnych produktów żywnościowych w sklepach, przeglądanie ofert promocyjnych w bezpłatnych gazetkach i na portalach internetowych, prowadzenie dzienników własnych wydatków i opłat domowych, wygospodarowanie i odkładanie środków pieniężnych na realizację swoich zainteresowań oraz potrzeb kulturalnych i turystycznych. Zajęcia odbywają się średnio pięć w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej.
- trening umiejętności praktycznych - przejście szkolenia z zakresu BHP i bezpiecznej obsługi urządzeń gospodarstwa domowego, nauka prawidłowego użytkowania i dbania o sprzęt AGD i RTV (kuchenka gazowa i mikrofalowa, sokowirówka, pralka, robot kuchenny, gofrownica, frytkownica, mikser, odkurzacz, piecyk gazowy itp.), pełnienie dyżurów porządkowych związanych z utrzymaniem czystości w prywatnych mieszkaniach podopiecznych. Zajęcia odbywają się pięć w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej.
Rodzaje treningów umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów:
- trening kształtowania pozytywnych relacji uczestnika z innymi pensjonariuszami, osobami bliskimi, sąsiadami i z ludźmi w miejscach publicznych;
- trening asertywności;
- trening radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych i konfliktowych w ośrodku i w życiu osobistym;
- trening zapobiegania agresji;
- trening komunikacji społecznych;
- trening zachowań seksualnych;
- trening profilaktyczny z używek psychoaktywnych.
Wyżej wymienione treningi są realizowane w podobny sposób poprzez udział w zajęciach podopiecznych z terapeutami, psychologiem, psychiatrą i socjoterapeutami. Zajęcia są prowadzone w formie gier i zabaw socjoterapeutycznych, rozmów psychoedukacyjnych, spotkań indywidualnych i grupowych, psychodramy, filmów profilaktycznych i wystąpień publicznych w konkursach: teatralnych, muzycznych i plastyczno – malarskich.
Organizowanie festynów integracyjnych i spotkań ze społecznością lokalną a także udział naszych podopiecznych w spotkaniach z pracodawcami, w celu ułatwienia niepełnosprawnym podjęcia pracy.
Rodzaje treningów umiejętności spędzania czasu wolnego:
- rozwijanie zainteresowań artystycznych - udział podopiecznych w zajęciach: plastycznych, malarskich, muzycznych, teatralno – kabaretowych, fotograficzno – filmowych i redaktorsko – felietonowych. Kontynuacja twórczości artystycznej, literackiej i fotograficznej w saloniku pracy twórczej w ŚDS, udział w cyklicznych warsztatach artystyczno – integracyjnych w Biurze Wystaw Artystycznych w Słupsku i w Ustce, zorganizowanie wystawy malarskiej podopiecznych ŚDS w Słupskiej Baszcie,
- multimedialnych – kontynuacja pracy Pierwszej Telewizji Osób Niepełnosprawnych w Słupsku - TV ŚDS, prowadzenie informatora o działalności ŚDS . Realizacja zadania publicznego „TV ŚDS – kampania informacyjna na rzecz osób niepełnosprawnych”
Głównym celem zrealizowanego zadania było prowadzenie kampanii informacyjno- edukacyjnej na rzecz integracji osób niepełnosprawnych i przeciwdziałanie ich dyskryminacji w środowisku lokalnym poprzez kręcenie i emitowanie filmów dokumentalnych.
Kolejnym ważnym założeniem była promocja aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego, zawodowego i artystycznego a także walka z dyskryminacją i promocja postaw równościowych.
Ważnym osiągnięciem ww. projektu było poznawanie możliwości praktycznych, zdolności informatycznych, fotograficznych i zainteresowań ogólnych i filmowych podopiecznych ŚDS. Wszystkie film są dostępne na fb kampania informacyjna na Rzecz Osób Niepełnosprawnych,
- zajęcia edukacyjne – tematyczne zajęcia z zakresu geografii, historii, psychologii, literatury,
- trening umiejętności i zachowań towarzyszko – kulturalnych – wyjścia do galerii sztuki, restauracji, na koncerty, do filharmonii i kina. Udział podopiecznych w „Filmowym Klubie Dyskusyjnym” i „Klubie Melomana”,
- w ŚDS działa Rada Domu, organizująca imprezy i spotkania okolicznościowe,
- trening umiejętności praktycznych i ruchowych – udział w warsztatach ogrodniczych i stolarskich, uczestniczenie w klubie odkrywców i ekologa oraz rozwijanie aktywności fizycznej poprzez udział w zajęciach pływackich, rehabilitacyjnych i ogólnosportowych.
Wymiar czasu w zależności od potrzeb i możliwości danej grupy, przez cały rok systematycznie powtarzane pewne czynności.
Poradnictwo psychologiczne:
- udzielanie wsparcia psychologicznego byłym podopiecznym, ich rodzinom i opiekunom,
- kontakt telefoniczny i osobisty z kandydatami do udziału w terapii w ośrodku,
- psycholog kliniczny udziela niezbędnych informacji na temat form terapii i opieki w ŚDS,
- psycholog współuczestniczy w rekrutacji do ŚDS osób niepełnosprawnych intelektualnie i chorych psychicznie,
- prowadzenie terapii psychologicznej indywidualnej i grupowej,
- współudział w zajęciach profilaktycznych,
- prowadzenie dokumentacji psychologicznej,
- udział naszych podopiecznych w zajęciach profilaktycznych ze specjalistą od uzależnień przy Polskim Towarzystwie Zapobiegania Narkomanii I odział w Słupsku.
Realizacja pomocy w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych:
- organizowanie spotkań profilaktycznych z zakresu zdrowia ogólnego i psychicznego,
- zapraszanie lekarzy o różnej specjalizacji do wygłaszania prelekcji,
- regularne konsultacje psychiatryczne w ośrodku dotyczące stanu zdrowia podopiecznych i konieczności przyjmowania niezbędnych leków,
- wsparcie pielęgniarki podczas wizyt u lekarzy specjalistów.
W zależności od potrzeb zdrowotnych podopiecznych i nowych różnych zaistniałych sytuacji problemowych.
Realizacja pomocy w załatwianiu spraw urzędowych:
- grupowe wyjścia do instytucji państwowych i publicznych takich jak: ZUS ( udział w dniach otwartych dla osób niepełnosprawnych), Urząd Miejski, (załatwianie spraw związanych z dodatkami mieszkaniowymi, wyrabianiem dowodu itp.), poczta, spółdzielnie mieszkaniowe itp., podopieczni dokonują samodzielnie różnego rodzaju opłat na poczcie, w banku i Urzędzie Pracy itp.,
- wyjścia do zakładów pracy w Słupsku oraz organizowanie spotkań z pracodawcami.
Podopieczni kontynuują rozpoczęte w ramach zajęć edukacyjnych spotkania psychoedukacyjne, podczas których uczą się wypełniać odpowiednie dokumenty, pisać podania i prezentować swoje umiejętności podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
W zależności od potrzeb zdrowotnych podopiecznych i nowych różnych zaistniałych sytuacji problemowych.
Realizacja terapii ruchowej:
- kinezyterapia grupowa i indywidualna ( ćwiczenia ogólnie usprawniające, ćwiczenia działające miejscowo, oddechowe, gimnastyka wyrównawcza i profilaktyczna, gimnastyka korekcyjna i ćwiczenia rozluźniające, specjalistyczne ćwiczenia osób z nadwagą),
- klub czynnego sportowca – wyjścia do szkoły medycznej, korzystanie z dużej Sali gimnastycznej,
- zajęcia nauki pływania i ćwiczenia w wodzie,
- masaże lecznicze,
- wyjścia rekreacyjne,
- aktywny udział w spartakiadach osób niepełnosprawnych.
Zajęcia odbywają się pięć w tygodniu po godzinie dla każdej grupy terapeutycznej.
Aktywizacja w kierunku uczestnictwa w innych formach zajęć w ramach WTZ, ZAZ praca chroniona, pracy na otwartym rynku, inne:
W ramach spotkań z pracodawcami firm prywatnych ze Słupska i Ustki podopieczni będą mieli możliwość zapoznania się między innymi z zawodem pracownika gospodarczego, stolarza, pracą produkcyjną w fabryce żaluzji oraz jako osoby sprzątające w Szpitalu Miejskim w Słupsku, w sklepie Auchan oraz w firmach ochroniarskich w Kobylnicy.
Realizacja współpracy z podmiotami środowiska lokalnego oraz z opiekunami i rodzinami podopiecznych:
- Rodziny i opiekunowie: najbliżsi osób uczestniczących w terapii w placówce oraz poszukujący wsparcia i pomocy z terenu miasta Słupska. Zorganizowaliśmy w ciągu roku dwa spotkania z rodzicami i opiekunami prawnymi uczestników terapii, oraz posiadamy stały kontakt telefoniczny w razie potrzeby.
- OPS/PCPR: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Słupsku.
- PZP, szpitale, specjaliści: Oddział Dzienny Chorób Psychicznych i Nerwic przy ul. Obrońców Wybrzeża w Słupsku oraz Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Słupsku.
- PUP: Powiatowy Urząd Pracy w Słupsku.
- ngo: Stowarzyszenie „Horyzont”, Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii I o/Słupsk, Klub KAWON w Słupsku.
- Kościoły katolicki kościół Najświętszego Serca Jezusowego” w Słupsku przy ul. Armii Krajowej, Świętego Jacka przy ul. Dominikańskiej, kościół garnizonowy Świętego Marka Ewangelisty w Lędowie, gmina Ustka, kościół Ewangelicko – Augsburski w Słupsku przy ul. Słowackiego.
- Placówki kulturalne: Biuro Wystaw Artystycznych przy ul. Partyzantów w Słupsku Słupski Ośrodek Kultury przy ul. 3-go Maja w Słupsku, Ośrodek Teatralny „Rondo” przy ul. Niedziałkowskiego w Słupsku, Młodzieżowy Dom Kultury przy ul. Szarych Szeregów, Klub osiedlowy „Kwadrat”, Gminny Ośrodek Kultury w Kobylnicy, Filharmonia i Nowy Teatr w Słupsku, Instytut Języka i Kultury Rosyjskiej w Słupsku.
- Placówki sportowe: sekcja sportowa przy Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Słupsku, Słupski Ośrodek Sportu i Rekreacji.
- Placówki oświatowe - Zespół Szkół Medycznych w Słupsku, Szkoła Podstawowa nr 4 przy ul. Leszczyńskiego w Słupsku, Zespół Szkół w Kobylnicy, Akademia Pomorska w Słupsku.
- Inne jakie: Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Słupsku, Warsztaty Terapii Zajęciowej przy ul. M. Skłodowskiej i ul. Długosza w Słupsku, Dzienny Ośrodek Pomocy Społecznej przy ul. Jaracza w Słupsku, II Środowiskowy Dom Samopomocy w Słupsku, „Leśna Oaza” w Słupsku, lokalna prasa i telewizja, Zrzeszenie Kaszubsko – Pomorskie w Słupsku, Straż Ochrony Zwierząt oraz Schronisko dla Zwierząt w Słupsku.
- Centrum Integracji Społecznej – stała współpraca z uczestnikami warsztatów praktyczno – porządkowych.
Opracowała
Angelika Szuran-Karpiej